poniedziałek, 22 czerwca 2015

W niespełnieniu

Nauczycielka” Judith W. Taschler , to prosta historia o trudnej miłości. O jej wyjątkowości bardziej decyduje forma niż treść.
Niech nie zniechęci Was niepozorny, wieloznaczny tytuł i nie zwiodą zapowiedzi wydawcy. Kryje się pod nim kipiąca emocjami, kameralna powieść obyczajowa, mająca niewielki związek z nauczaniem.


Matylda chce  zostać nauczycielką niemieckiego, Xawer jest początkującym pisarzem. Poznają się w czasie studiów, zakochują w sobie. Łączy ich zamiłowanie do literatury i opowiadania historii, dzielą cele życiowe, Ona nade wszystko pragnie zostać matką i mieć rodzinę, której brakowało jej w dzieciństwie. On marzy o globalnej sławie i uznaniu, rodzina nie znajduje się na liście priorytetów. Matylda osiąga swój zawodowy cel, bierze na siebie ciężar utrzymania domu i nieustannie wspiera ukochanego, by mógł w spokoju szlifować swój talent. Z upływem lat myśl o dziecku staje się obsesją kobiety, z kolei próby literackie Xawera są dalekie od doskonałości i nie przynoszą spodziewanych rezultatów. Frustracja obu stron rośnie lawinowo. Pewnego dnia, po szesnastu latach związku Matylda zastaje puste mieszkanie, Xawer znika bez pożegnania.


Do tego momentu jest to klasyczna, niczym nie wyróżniająca się opowieść o miłości. Zarówno bohaterowie, jak i motywy ich postępowania i tzw. tło wydają się aż nazbyt oczywiste i sztampowe. Na szczęście, kiedy lektura zaczyna nudzić, bo wydaje się, że wszystko jest jasne i nic już nie zaskoczy, w prezencie od autorki dostajemy zwrot akcji, który ratuje czytelników przed zaśnięciem i przywraca im ciekawość tego, co będzie dalej?

Przy okazji warsztatów pisarskich Xawer i Matylda spotykają się ponownie, po latach mają szansę wyjaśnić sobie niedomówienia z przeszłości. On przyjeżdża do szkoły, w której ona jest oddaną swojej pracy nauczycielką, jako znany pisarz, któremu udało się odnieść sukces. Początkowo w rozmowach, ze strony Matyldy pojawia się mnóstwo żalu, pretensji, rozgoryczenia, z czasem jednak uspokaja się, nabiera dystansu, próbuje zrozumieć, dlaczego ukochany odszedł do innej kobiety i dał jej dziecko, którego nigdy nie chciał mieć.

W historii pojawiają się coraz to nowe wątki, kolejni bohaterowie, napięcie rośnie stopniowo. Prostota zmienia się w skomplikowaną, niejednorodną gatunkowo układankę. Klarowne dotąd postaci zyskują nowy rys, zostają przełamane, dzięki czemu jednoznaczna, kategoryczna ocena ich postaw nie jest już tak łatwa, wymaga refleksji.

Ciekawa jest sama forma powieści. Losy Matyldy i Xawera opowiedziane są poprzez splot listów, które wymieniają między sobą, wymyślonych historii opowiadanych sobie nawzajem oraz dialogów z rozmów przeprowadzonych na żywo. Z jednej strony podkreśla to ważność komunikacji międzyludzkiej, z drugiej pokazuje, że nawet najbliżsi sobie ludzie mają z nią poważny problem i te same fakty widzą i interpretują w całkowicie inny sposób. Ponadto taka, a nie inna forma dodaje całości klimat intymności i kameralność.

„Nauczycielka”, to przede wszystkim powieść o niespełnieniu, straconych złudzeniach, niewykorzystanych szansach, winie, karze, przebaczeniu i w końcu o uzdrawiającej mocy literatury. Choć są to motywy wykorzystywane przez pisarzy od wieków, Taschler ostatecznie udało się „ugryźć” temat w nieco inny sposób. Całość jest przejmująca i zostaje w głowie na dłużej.

Ocena: 7/10
J.W. Taschler, „Nauczycielka”, Wydawnictwo W.A.B. 2015.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz