Miłość jest warta starania. Rozmowy z Mistrzami

Niespieszna, mądra, szczera rozmowa o sprawach fundamentalnych , będąca w istocie spotkaniem z drugim człowiekiem, to obecnie rzadkość. Takie właśnie są, te zebrane w zbiorze autorstwa Justyny Dąbrowskiej.

W czasach kultu młodości, gdy wmawia się nam, że pięćdziesiątka to nowa czterdziestka, a operacje plastyczne, traktowane są z tą samą swobodą, co wizyta u dentysty, starość została praktycznie wymazana z przestrzeni publicznej. Kiedyś, osoby starsze uznawano za autorytety. Doceniano ich wiedzę, doświadczenie, otaczano szacunkiem i troską. 

Dziś seniorzy są spychani na margines życia społecznego, ich opinie często są deprecjonowane. Pomarszczona twarz, mniej sprawne ciało, nie pasują do obowiązującej estetyki.

Wszystkich rozmówców Justyny Dąbrowskiej łączy podeszły wiek. Mówiąc wprost – starość. Są wśród nich m.in.: Magdalena Fikus, Joanna Gomułka, Tadeusz Rolke, Ryszard Horowitz, nieżyjący już: Kazimierz Kutz, Danuta Szaflarska, Wanda Wiłkomirska Zygmunt Bauman.

Przemijanie, śmierć, samotność, choroba, wciąż stanowią w naszej kulturze tabu. Boimy się ich, wolimy nie myśleć o tym na co dzień. W późniejszym okresie życia, refleksje na te tematy są czymś naturalnym. O takich właśnie, najistotniejszych  sprawach są rozmowy Justyny Dąbrowskiej.

Tym, że powoli człowiek się degraduje fizycznie, trzeba się bawić. Na starość trzeba trzymać poczucie humoru i z niedołężnienia swojego się śmiać. No przecież nie mazgaić się!*

Kazimierz Kutz

Być może podstawą tej mojej pogody ducha jest to, że nie lubię kłamać i nie kłamię, a zwłaszcza sobie. A ludzie na ogół kłamią. Nie da się tego całkiem uniknąć, bo życie towarzyskie polega na pewnego rodzaju fałszu, na grze. Trzeba umieć w tę grę grać, by mieć powodzenie i sukcesy.*

Henry Z. Lothane

Człowiek powinien być pożyteczny dla innych, dla świata. W każdym razie mnie to zawsze trzymało w pionie.*

Joanna Gomułka

Największą siłą tych rozmów są pozornie proste, otwierające pytania: co jest w życiu warte starania, boi się Pani/Pan śmierci, trudno się żyje bez Boga? To one pozwalają na głębszą refleksję, szczerość, zastanowienie. Niewątpliwa w tym zasługa autorki, która pozwala swoim bohaterom mówić. Sama usuwa się w cień, nie chce grać pierwszych skrzypiec. Jednocześnie uważnie słucha, szanuje prywatność rozmówców, jest nimi autentycznie zainteresowana, ma czas. W dzisiejszych mediach to rzadkość. 

Dominują bowiem krótkie, z reguły ekshibicjonistyczne wywiady, szukający sensacji dziennikarze, którzy chcą błyszczeć, na równi z głównym bohaterem. Rozmowy Dąbrowskiej to prawdziwa perła, w zalewie bylejakości i tandety. Z pewnością skracanie dystansu z rozmówcami, otwieranie ich, ułatwiał autorce fakt, że z wykształcenia jest psychoterapeutką, z wieloletnim doświadczeniem. Jest to wartość dodana tomu. Wywiadom towarzyszą świetne zdjęcia autorstwa Mikołaja Grynberga.

Miłość jest warta starania. Rozmowy z Mistrzami, to lektura do przemyślenia, zatrzymania. Książka wielokrotnego użytku, w której, z upływem czasu można odkrywać nowe, interesujące dla siebie rzeczy. Koi i daje nadzieję na to, że na starość można być osobą aktywną, w świetnej formie intelektualnej i zachować pogodę ducha. Wszyscy bohaterowie tego zbioru, potwierdzają to przykładem własnego życia. Oby jak najwięcej tak mądrych, pięknych rozmów i oby było dla nich, jak najwięcej miejsca we wszystkich środkach masowego przekazu.

J.Dąbrowska, Miłość jest warta starania. Rozmowy z Mistrzami, Wydawnictwo Agora 2019.

*Wszystkie cytaty pochodzą z omawianej książki.

*Dziękuję Wydawnictwu Agora za przekazanie egzemplarza do recenzji.