„Nasz
film. Sceny z życia z Kubą. Wspomnienia” Krystyny Cierniak - Morgenstern, czyta
się tak samo, jak ogląda wszystkie filmy jej męża – z ciekawością.
Janusz „Kuba”
Morgenstern zmarł we wrześniu 2011 roku. Był reżyserem filmowym i telewizyjnym.
Najbardziej znane filmy jego autorstwa to m.in: Do widzenia, do jutra, Trzeba zabić tę miłość, Jowita, Żółty szalik. Morgenstern
stworzył również niezwykle popularne seriale telewizyjne: Stawkę większą niż życie, Polskie drogi, Kolumbów. Poza reżyserią
zajmował się także produkowaniem filmów. W tej roli wystąpił m.in. przy: Europa, Europa, Korczaku, Pannie Nikt,
Poranku kojota, Chłopaki nie płaczą, Zemście.
Opowieść o wspólnym
życiu rozpoczyna się od krótkiego przedstawienia historii rodzinnej obojga. On –
urodzony w 1922 roku w Mikulińcach , niedaleko Tarnopola, pochodził z inteligenckiej
rodziny żydowskiej, spolszczonej. W czasie wojny, wraz z rodzicami trafił do
getta, z którego udało mu się uciec, z dwoma koleżankami. Tęsknota nie
pozwoliła jednak na rozłąkę z rodziną, wrócił.
Okazało się, że rodzice po ucieczce syna postanowili popełnić samobójstwo,
zażywając truciznę. Gdy Morgenstern wszedł do mieszkania, ojciec już nie żył,
matki nie udało mu się uratować. Z uwagi na żydowskie pochodzenie przez całą
okupację musiał się ukrywać, najpierw w piwnicy dyrektora Gimnazjum –
Hryncyszyna, później – w lesie. Nigdy do końca nie opowiedział o dramatycznych
przeżyciach wojennych. Ona przyszła na świat w przeddzień wybuchu wojny, w
Inowrocławiu, pochodzi z inteligenckiej rodziny. Ojciec był wicedyrektorem
Kredyt Banku w Poznaniu. Zmarł młodo, w wyniku powikłań po operacji.
Poznali się, gdy on był
asystentem reżysera, a ona obiecującą studentką Akademii Sztuk Pięknych w
Warszawie. I było, tak, jak w filmie. On wypatrzył ją w tramwaju i stwierdził,
że będzie jego żoną. Pojawił się na jej uczelni, usiadł na ławce, w tym czasie
ona właśnie schodziła ze schodów. Był 1959 rok i zaczęło się wspólne życie. Jak
mówi sama Krystyna Cierniak – Morgenstern: Kuba reżyserował filmy, a ona ich
małżeństwo.
Kłóciliśmy
się z Kubą na każdy temat. I zawsze. Może dlatego byliśmy ze sobą pond
pięćdziesiąt lat? Kłóciliśmy się, kiedy byliśmy razem, i wtedy, kiedy któreś z
nas wyjeżdżało. Tyle, że wtedy przez telefon. Kłóciliśmy się, ale natychmiast
zapominaliśmy o co[1].
„Nasz film” to przede
wszystkim opowieść o małżeństwie Morgensternów. W tej relacji jego praca była
ważniejsza od jej ambicji zawodowych. Choć równie utalentowana, Krystyna
Cierniak – Morgenstern, wybrała życie w cieniu męża. Dużo ważniejsza, niż
wyścig o sławę była dla niej harmonia w życiu prywatnym; stworzenie domu, do
którego on wracał z radością i, który, z uwagi na swoje traumatyczne
doświadczenia niezwykle cenił, wspólne podróże, a przede wszystkim życie
towarzyskie, za którym oboje przepadali.
Poza historią o miłości
jest to również historia o przyjaźni i bywaniu. U Literatów i w SPATIF – ie,
Hybrydach gdzie bywała cała ówczesna śmietanka towarzyska Warszawy. U Literatów
stołowali się m.in.: Holoubek, Konwicki, Łapicki, Szpilman. W SPATIF –ie,
pojawiali się natomiast: Słonimski, Axer, Minkiewicz, Brzechwa, Stryjkowski. Morgensternowie
przyjaźnili się m.in. z: Dygatami, Tyrmandem, Minkiewiczem, Osiecką, Polańskim,
Cybulskim. Obowiązkowym miejscem letnich spotkań był basen Legii i nadmorskie
Chałupy. O przyjęciach urządzanych w domu Morgenstetnów na Żoliborzu, do dziś
krążą legendy.
W książce znajdziemy również
listy narzeczonych, liczne fotografie dokumentujące ich wspólne życie, a także
fragmenty wypowiedzi reżysera. Całość została uzupełniona o kalendarium
artystyczne obojga.
Główną siłą tych
wspomnień jest barwność czasów, w których żyli małżonkowie. Nieustanny ferment
twórczy, który panował w artystycznym środowisku, bujność i intensywność życia
towarzyskiego, generowała całe mnóstwo anegdot i zdarzeń, o których możemy dziś
czytać z zapartym tchem.
„Nasz film. Sceny z
życia z Kubą” to opowieść przepełniona miłością, wdzięcznością za wspólnie
spędzony czas, tęsknotą za tym co było. Jest to też zapis prób poradzenia sobie
ze stratą. I tylko od czasu do czasu pobrzmiewa w niej nuta żalu o niespełnienie
zawodowe obojga i niewystarczającą ilość pochwał ze strony męża.
Ocena: 6/10
K. Cierniak –
Morgenstern, „Nasz film. Sceny z życia z Kubą. Wspomnienia”, Wydawnictwo
Literackie 2017.
* Dziękuję Wydawnictwu
Literackiemu za przekazanie egzemplarza do recenzji http://www.wydawnictwoliterackie.pl/
[1]
K. Cierniak – Morgenstern, „Nasz film. Sceny z życia z Kubą”, Wydawnictwo
Literackie 2017 , s.89.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz